Ngay cả trước khi quyết định gây chấn động vào thứ Hai về việc bác bỏ vụ kiện liên quan đến tài liệu mật của cựu Tổng thống Donald Trump, Thẩm phán Aileen Cannon đã đưa ra một số phán quyết bị cho là không chính thống.
Kể từ khi Cannon nhận vụ án từ tháng 6 năm 2023, nhiều quyết định của bà đã vượt ra ngoài những tiêu chuẩn thông thường, khiến bà nhận được nhiều chỉ trích nặng nề về khả năng pháp lý nhạy bén của mình. Điều này đã gây ra sự nghi ngờ về sự thiên vị đối với Trump và làm chậm tiến độ xét xử vụ án đến mức có thể không hoàn thành trước Ngày bầu cử.
Mặc dù không có nhiều luật sư bào chữa trong vụ án mong đợi Cannon sẽ bác bỏ các cáo buộc chống lại Trump, bà lại phán quyết rằng Jack Smith, một cố vấn đặc biệt, đã được bổ nhiệm vào vị trí của mình một cách vi hiến. Điều này đã đảo ngược thủ tục của Bộ Tư pháp kéo dài 25 năm về bổ nhiệm và quản lý các cố vấn đặc biệt, và gây tranh cãi về các quyết định của các tòa án từ thời Watergate.
Joëlle Anne Moreno, giáo sư luật tại Đại học Quốc tế Florida, lên tiếng rằng: “Là một thẩm phán hoạt động tích cực, bà ấy đã một mình thay đổi ba thập kỷ quy định pháp lý được thiết lập từ lâu, vốn dựa trên sự công bằng và lưỡng đảng”.
Từ khi nhận vụ án, Cannon đã gây ra nhiều câu hỏi về khả năng xử lý của mình. Bà đã kiểm soát một trong những vụ truy tố quan trọng nhất trong lịch sử Hoa Kỳ, mặc dù mới làm thẩm phán chưa đầy bốn năm và ít kinh nghiệm giám sát các phiên tòa hình sự.
Bị cáo là tổng thống, người đã đề cử Cannon vào tòa án liên bang. Đồng nghiệp của bà tại Quận phía Nam của Florida lo lắng về cách bà quản lý vụ án, với đến hai người đã tiếp cận bà ngay từ đầu và yêu cầu bà xem xét lại và chuyển giao vụ việc cho một thẩm phán khác.
Một trong những thẩm phán – thẩm phán trưởng của quận – cho rằng Cannon không nên tiếp tục vụ án vì phán quyết của bà có lợi cho Trump trong một vụ án dân sự liên quan sau khi FBI khám xét Mar-a-Lago vào tháng 8 năm 2022.
Trong một động thái thu hút sự quan tâm và chỉ trích toàn quốc, Cannon đã can thiệp vào vụ án dân sự và cấm Bộ Tư pháp sử dụng bất kỳ tài liệu nào thu giữ từ Mar-a-Lago cho đến khi một trọng tài độc lập phân loại chúng.
Quyết định này nhanh chóng bị Tòa Phúc thẩm Liên bang số 11 tại Atlanta đảo ngược, tuyên bố rằng từ đầu, bà không có thẩm quyền pháp lý để tham gia.
Trong suốt quá trình xử lý vụ án tài liệu tại Tòa án Quận Fort Pierce, Florida, Cannon đã đưa ra nhiều quyết định bất thường, thường cho thấy sự lắng nghe nghiêm túc cho các tuyên bố biện hộ xa vời nhất của Trump.
Cannon cũng đã lên lịch các phiên điều trần tại tòa án để tranh luận về các vấn đề mà nhiều thẩm phán liên bang sẽ giải quyết chỉ dựa trên các hồ sơ nộp bằng văn bản. Điều này khiến vụ án chắc chắn sẽ không được đưa ra bồi thẩm đoàn cho đến sau cuộc bầu cử vào tháng 11, một trong những mục tiêu chính trị và pháp lý của Trump.
Nhiều chuyên gia pháp lý đã cảnh báo về phiên điều trần của Cannon vào tháng trước về vấn đề bổ nhiệm Smith, đặc biệt là về tính hợp pháp của các cố vấn đặc biệt.
Các chuyên gia chỉ ra rằng phiên điều trần thậm chí còn kỳ lạ hơn khi thẩm phán cho phép các bên thứ ba tham gia vào phiên điều trần và được phát biểu trực tiếp với bà trong tối đa 30 phút, điều hiếm khi diễn ra ở cấp xét xử và phổ biến hơn ở các tòa phúc thẩm như Tòa án Tối cao.
Joel S. Johnson, phó giáo sư tại Trường Luật Pepperdine Caruso, cho biết trước phiên điều trần rằng việc cho phép các bên thứ ba tham gia như vậy là một tín hiệu rõ ràng về việc Cannon đang cân nhắc bác bỏ vấn đề bổ nhiệm của Trump.
Cannon có những người bảo vệ cô. Cô đã tiếp cận câu hỏi về tính hợp hiến của việc bổ nhiệm cố vấn đặc biệt với sự chuẩn bị kỹ lưỡng của một thẩm phán tòa án, Josh Blackman, một giáo sư luật tại Cao đẳng Luật Nam Texas Houston, người đã phản đối tính hợp pháp của cố vấn đặc biệt trước cô tại phiên điều trần.
“Tôi hiếm khi thấy một thẩm phán tòa án quận chuẩn bị kỹ lưỡng như vậy,” Blackman nói. “Bà ấy biết các vụ án, bà ấy biết luật pháp và tôi tin rằng bà ấy đã viết phần lớn những ý kiến của mình trước khi phán quyết.”
Paul Butler, cựu công tố viên liên bang tại bộ phận liêm chính công của Bộ Tư pháp, cho biết mặc dù phán quyết của Cannon vào thứ Hai là bất thường và bị các thẩm phán khác bác bỏ, nó cũng có thể bảo vệ được trong bối cảnh các phán quyết gần đây của Tòa án Tối cao.
