Dòng trên cùng và dòng dưới cùng là hai yếu tố quan trọng trong báo cáo thu nhập của một công ty. Các nhà đầu tư và nhà phân tích theo dõi kỹ các thay đổi trong các số liệu này từ quý này sang quý khác và từ năm này sang năm khác.
Dòng trên cùng ám chỉ doanh thu hoặc tổng doanh thu của công ty. Vì vậy, khi một công ty đạt “tăng trưởng hàng đầu”, điều đó có nghĩa là công ty đang chứng kiến sự gia tăng trong tổng doanh thu hoặc doanh thu.
Dòng dưới cùng là thu nhập ròng của công ty, hay con số “cuối cùng” trên báo cáo kết quả kinh doanh. Cụ thể, dòng dưới cùng đại diện cho thu nhập sau khi đã khấu trừ tất cả các chi phí từ doanh thu. Những chi phí này bao gồm lãi vay, chi phí chung, chi phí hành chính và thuế thu nhập. Lợi nhuận ròng cũng được gọi là thu nhập ròng hoặc lợi nhuận ròng.
Bài học chính
- Cả số liệu dòng trên và dòng dưới đều hữu ích trong việc đánh giá sức mạnh tài chính của một công ty, nhưng chúng không thể thay thế cho nhau.
- Dòng dưới cùng cho thấy mức độ hiệu quả của công ty trong việc quản lý chi phí và chi tiêu.
- Ngược lại, dòng trên cùng chỉ ra khả năng tạo ra doanh thu mà không xét đến hiệu quả hoạt động, yếu tố có thể ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận.
Tăng trưởng lợi nhuận
Ban quản lý có thể áp dụng nhiều chiến lược để tăng lợi nhuận. Đầu tiên, việc tăng doanh thu hoặc lợi nhuận hàng đầu sẽ góp phần vào tăng trưởng lợi nhuận. Điều này có thể đạt được bằng cách tăng sản lượng, giảm giá bán thông qua cải tiến sản phẩm, mở rộng dòng sản phẩm hoặc tăng giá. Các nguồn thu nhập khác như thu nhập từ đầu tư, tiền lãi, phí cho thuê và bán tài sản hoặc thiết bị cũng làm tăng lợi nhuận.
Một công ty cũng có thể tăng lợi nhuận bằng cách giảm chi phí. Sản phẩm có thể được sản xuất với các nguyên liệu đầu vào khác nhau hoặc qua các phương pháp hiệu quả hơn. Giảm lương và phúc lợi, hoạt động tại các cơ sở ít tốn kém hơn, tận dụng lợi ích về thuế và hạn chế chi phí vốn là những cách để tăng lợi nhuận. Ví dụ, việc tìm được nhà cung cấp nguyên liệu rẻ hơn có thể tiết kiệm chi phí hàng triệu đô la, từ đó tăng lợi nhuận. Ngược lại, nếu lợi nhuận giảm từ kỳ này sang kỳ khác, đó là dấu hiệu cho thấy thu nhập đã giảm hoặc chi phí tăng.
Từ góc độ kế toán, kết quả kinh doanh cuối cùng không được chuyển từ kỳ này sang kỳ khác trên báo cáo thu nhập. Các mục kế toán sẽ đóng tất cả các tài khoản tạm thời, bao gồm tài khoản doanh thu và chi phí. Khi các tài khoản này được đóng, số dư ròng hoặc số dư cuối cùng sẽ được chuyển sang thu nhập giữ lại.
Thu nhập ròng có thể được sử dụng theo nhiều cách khác nhau. Công ty có thể chi trả cổ tức cho cổ đông, mua lại cổ phiếu hoặc giữ lại để đầu tư vào phát triển sản phẩm, mở rộng hoặc cải thiện công ty.

Tăng trưởng hàng đầu
Các công ty có mức tăng trưởng doanh thu cao thường có sự gia tăng trong doanh thu hoặc tổng doanh thu. Có nhiều cách để tăng doanh thu, chẳng hạn như khởi động chiến dịch quảng cáo mới, ra mắt sản phẩm mới, tăng giá hoặc mua lại công ty khác. Những hành động này có thể dẫn đến tăng trưởng doanh thu.
Dòng trên cùng thể hiện hiệu quả của công ty trong việc tạo ra doanh thu nhưng không xét đến các yếu tố chi phí. Thuật ngữ “dòng trên cùng” xuất phát từ việc công ty báo cáo doanh thu ở đầu báo cáo thu nhập. Đây là số liệu tổng doanh thu thuần cho biết công ty đã kiếm được bao nhiêu trong một khoảng thời gian nhất định, không trừ các chi phí như giá vốn hàng bán hoặc các khoản giảm giá, trả lại.
Tăng trưởng hàng đầu ám chỉ sự gia tăng doanh thu từ hoạt động kinh doanh cốt lõi của công ty. Doanh thu khác, như tiền lãi và lợi nhuận từ việc bán tài sản, không được tính vào số liệu tăng trưởng hàng đầu.
Sự khác biệt chính
Các công ty thành công thường phát triển cả lợi nhuận và doanh thu. Tuy nhiên, các công ty lâu đời có thể có doanh thu ổn định nhưng vẫn tăng lợi nhuận nhờ giảm chi phí, đặc biệt trong thời kỳ kinh tế khó khăn.
Hiểu các yếu tố tác động đến cả kết quả kinh doanh và lợi nhuận giúp nhà đầu tư đánh giá khả năng quản lý của công ty trong việc tăng doanh thu và quản lý chi phí hiệu quả.
Ví dụ về tăng trưởng lợi nhuận và tăng trưởng doanh thu
Apple Inc. (AAPL) đã báo cáo doanh thu 365,8 tỷ USD trong năm 2021, tăng đáng kể so với 274,5 tỷ USD của năm trước. Công ty cũng báo cáo lợi nhuận ròng 94,7 tỷ USD, tăng so với 57,4 tỷ USD năm 2020.
Apple có thể gặp phải tăng trưởng doanh thu yếu hơn nếu thiếu sản phẩm mới hoặc sản phẩm cũ không bán chạy, dẫn đến giảm doanh thu và lợi nhuận ròng nhỏ hơn.
(Nguồn: Tổng hợp)